اجزای فرش دستباف و نکاتی که باید برای خرید این فرش بدانید

اجزای فرش دستباف یکی از موارد مهم برای همه کسانی است که با قالی بافی سروکار دارند و یا قصد خرید فرش دستباف را دارند. به عنوان کسی که قرار است فرش دستباف خریداری کنید؛ لازم است در مورد اجزای فرش دستباف و نکات مهم در مورد خرید این فرش، اطلاعاتی داشته باشید. در این مقاله از فرش افرند قصد داریم اجزای اصلی فرش دستباف را به طور کلی به شما معرفی کنیم و مشخصات آن‌ها را برای شما مرور کنیم. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

اجزای فرش دستباف

برای شناسایی اجزای فرش دستباف با دو دسته کلی مواجه هستید، دسته‌ای اجزای اصلی و دسته‌ای دیگر که اهمیت کمتری دارند.

چله

کمتر کسی است که با اجزای فرش دستباف آشنا باشد و نام چله را نشنیده باشد. چله فرش، اسکلت اصلی است که فرش روی آن بافته می‌شود.

اگر بخواهیم به زبان عامیانه و ساده صحبت کنیم؛ چله همان ریشه‌های سفید فرش است که در دو طرف لبه‌های آن نمایان است. در واقع نخ های عمودی که گره های فرش روی آن بسته میشوند چله ها یا همان تار فرش هستند.

پرز فرش دستباف

پرز در واقع مهمترین و اصلی‌ترین گزینه در بین اجزای فرش دستباف برای نمایش طرح و نقش فرش است.فرش‌های دستباف عموماً از دو نوع پرز بافته می‌شوند، یا پرزهای بلند که به آن درشت بافته می‌گویند و یا پرزهای کوچک که به آن ریزباف می گویند.

هرچه فرش ریز بافت تر باشد ارتفاع پرز فرش کمتر می شود و قیمت فرش افزایش پیدا می کند. به طور کلی پرز از پشم، کرک یا ابریشم است که در این میان پشم پرمصرف ترین، کرک کم مصرف‌ترین و ابریشم گران‌ترین گزینه است.

پود مورد استفاده در فرش

خب در دو قسمت قبل به بررسی طول و ارتفاع فرش دستباف پرداختیم و حالا نوبت به عرض فرش می‌رسد که یکی از مهم‌ترین اجزای فرش دستباف است.

پودها در واقع در تقویت و یکپارچه‌سازی گره فرش نقش دارند.برای اینکه پرزهای فرش در جای خود محکم شوند نیاز به نخ پود دارند که از لابه لای نخ های چله یا همان تار فرش رد شود پود ها را به وسیله ابزاری به نام دفتین یا شانه فرش بافی می کوبند تا در جای خود محکم شوند به مجموعه این عملیات بافت فرش گفته می شود.

پودهای مورد استفاده برای بافت می‌تواند پشم، پنبه و ابریشم باشد که بسته به نوع فرش و طرح بافت متفاوت است.

ریشه فرش

ریشه ها به دو دسته عمده پهن و باریک تقسیم می‌شوند که بسته به نوع فرش مورد استفاده قرار می گیرند

لچک

.به طرح هایی که بصورت مثلثی شکل در چهار گوشه زمینه فرش بافته می شود لچک می گویند.

ترنج فرش

شاید در میان اجزای تشکیل دهنده فرش دستباف، ترنج را بتوان به عنوان آشناترین قسمت فرش معرفی کرد که همه ما دید‌ ه‌ایم. اگر به فرش‌های خانه خود نگاه کنید، طرحی دایره‌ای یا بیضی در مرکز مشاهده خواهید کرد، این طرح دقیقا همان ترنج فرش هستند.

اندازه ترنج، بسته به نقش فرش و محل بافته شدن فرش متفاوت است. در میان شهرها و استان‌های اصفهان، فرش دستباف نایین و کاشان٫ ترنج کوچک‌تری نسبت به شهرهای تبریز و مشهد دارند.

ترنج بزرگ و کوچک مزیت زیادی برای فرش نیست و بستگی به سلیقه شما دارد که کدام طرح را بیشتر دوست دارید، ترنج سه نوع اصلی دارد. دایره، بیضی و لوزی است.

بیشتر بدانید: آیا در مورد فرش با ترنج و بدون ترنج چیزی می‌دانید؟

زمینه فرش دستبافت

از اجزای تشکیل دهنده فرش دستباف می‌توان بیشترین قسمت زمینه فرش را معرفی کرد. اندازه زمینه به گونه‌ای است که رنگ اصلی فرش شما را مشخص می‌کند.

اجزای مختلف فرش مانند گل، شاخه، حیوانات و اشکال هندسی بافته شده و بر روی زمینه ثبت می‌شود و رنگ‌های به کار رفته در آن بسیار متنوع است.

در گذشته از رنگ قرمز (قرمز تیره) برای زمینه استفاده می‌شد و تا جایی که می‌بینید اکثر فرش‌های قدیمی این رنگ هستند. اما امروزه برای ست کردن فرش با دکوراسیون منزل از رنگ‌های متنوعی استفاده می‌شود.

کتیبه‌های فرش دستباف

در ادامه بررسی مهم‌ترین اجزای فرش دستباف به سراغ کتیبه می‌رویم. همانطور که از نام آن پیداست٫ کتیبه محلی است که نام طراح یا طراحان نقشه فرش در آن ثبت شده است. محل اصلی و استاندارد کتیبه روی فرش دستباف بین ترنج و سربندی فرش است. نوشته روی قالی اختیاری است و در بسیاری از قالی‌ها وجود ندارد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی شده است تمامی اجزای فرش دستباف را برای شما به طور کامل بررسی کنیم تا در صورت تمایل به خرید یا شناخت انواع فرش دستباف با اطلاعات دقیق و صحیح تر، انتخاب خود را انجام دهید. این را هم به یاد داشته باشد که نگهداری از فرش دستباف مستلزم دانستن نکاتی است که لازم است حتما آن‌ها را بدانید. اما اگر در مورد مطالب و موضوعات سوال یا ابهامی دارید می‌توانید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.